Hoe Oost naar West kwam

Hoe Oost naar West kwam

Een bezoek aan de Tong Tong Fair is als een bezoek aan Zuidoost-Azië en de Pacific, zónder de jetlag! Maar wist je dat in de eerste decennia van de Tong Tong Fair, toen nog Pasar Malam Tong-Tong/Besar geheten, het aanbod meer westers dan oosters was? Een korte geschiedenis.

De Grand Pasar en het Indonesië-Paviljoen zijn een feest voor de zintuigen. Zodra de standhouders hun stands gaan inrichten, vullen deze paviljoens zich met exotische aroma’s van ver. In het Indonesië-Paviljoen vind je tientallen standhouders die speciaal uit Indonesië overkomen voor de jaarlijkse Tong Tong Fair. In de Grand Pasar vind je, naast standhouders uit Indonesië, ook exposanten uit Maleisië, Vietnam, Thailand, Zuid-Korea, China, India: handelaren die speciaal uit hun land naar de Tong Tong Fair in Den Haag reizen.

Als je vandaag zou terugreizen naar de Pasar Malam Tong-Tong in 1962 of 1974 zou je opvallen dat er geen standhouders uit Indonesië of andere Aziatische landen waren. De reden was enerzijds praktisch, het maken van een vliegreis was zeer kostbaar, anderzijds politiek: de verhouding tussen Nederland en Indonesië was zeer gevoelig.

Natuurlijk waren op de Haagse Pasar producten ‘uit de Oost’ te koop maar je kon ook kijken naar een nieuwe brommer, schieten in de kermisstand of je laten informeren over de stadsplanning van groeigemeente Zoetermeer. Uiteraard was er volop Indisch eten, maar kon je ook snoepen van een suikerspin of Italiaans ijsje.

Indonesië-Paviljoen

Pas toen in de jaren ’70 de relatie tussen Nederland en de jonge republiek Indonesië verbeterde en ook het vliegverkeer goedkoper werd, konden artiesten en standhouders uit Indonesië overkomen. 
Nadat de Pasar Malam Besar (zo was de Pasar Malam Tong-Tong halverwege de jaren ’70 gaan heten) in 1988 naar het Malieveld verhuisde, ontstond daar het Indonesië-Paviljoen met tientallen standhouders die speciaal hiervoor naar Nederland reizen. Je kunt het Indonesië-Paviljoen nu niet meer wegdenken met zijn uitpuilende standjes: het is alsof je op een markt op Java of Bali rondloopt. Kleding, specerijen, snoepgoed, speelgoed, djaits (kleermakers), edelstenen, Djokja-zilver, shoppers gemaakt van oude rijstzakken, massageslippers, beddengoed in batik-print… de keuze is oneindig. Ook op de Grand Pasar en in de Eetwijk staan exposanten uit Indonesië.

Grand Pasar

De Grand Pasar lijkt nog het meest op de vooroorlogse Pasar Gambir in Batavia, met zijn handelaren uit Indochina, India, China, Armenië, enzovoort. Lees hier meer over de geschiedenis van de Pasar Gambir. Wie nu op de Grand Pasar rondloopt ziet deelnemers die uit Indonesië, Vietnam, Maleisië, Singapore, Thailand, Zuid-Korea, India speciaal naar de Tong Tong Fair zijn gereisd. Het maakt een bezoek aan de Tong Tong Fair tot een bezoek aan Azië en de Pacific, maar dan zónder de jetlag…