Een Indische mind hug van illusionist Dan LeFay

Op het visitekaartje van Dan LeFay staat ‘perceptueel manipulator’. Speciaal voor de Tong Tong Fair ontwikkelde de illusionist, die tweemaal Nederlands kampioen goochelen was, een programma waarin zijn Indische identiteit de rode draad is. Niets lijkt wat het is.

“Waarom raken we zo geïntrigeerd door iets wat we niet begrijpen? Dat fascineert mij”, vertelt Dan LeFay (Den Haag, 1965). Als ‘perceptueel manipulator’ is de illusionist gespecialiseerd in mentalisme, de kunst van de psychologische illusies. Al op jonge leeftijd raakte hij geïnspireerd door muziek, verhalen en de geschiedenis en filosofieën van de westerse en oosterse wereld. Als hij terugkijkt op zijn leven kan hij verschillende personen en gebeurtenissen aanwijzen die hem inspireerden. Zijn opa bijvoorbeeld, die in Nederlands-Indië bij de douane werkte, vertelde hem hoe hij op de lichaamstaal van passanten lette. “Als je iets smokkelt, probeer je de aandacht te verleggen. Dat vind ik interessanter dan de vingervlugheid.
Goochelen is meer dan een trucje; er zit iets ónder.”
Ook zijn oma leerde hem iets waardevols. “Als kind was ik heel bang in het donker. Mijn oma liet mij toen iets zien waardoor ik mijn angst voor het donker kon ‘vertalen’. Het is de essentie van mijn werk. Mijn illusies verbeelden wat niet op een andere manier is te zien, wat moeilijk in taal is om te zetten. Je krijgt er een beleving bij.”

Stille kracht

Als zoon van twee Indische ouders groeide Dan LeFay op met termen als stille kracht, zwijgen, magie. Hij is er zeker van dat zijn Indische roots een rol spelen in zijn werk. Het feit dat Indische Nederlanders hun moederland moesten verlaten, leidde tot onzekerheid. “Ook de ongrijpbaarheid van waar mijn roots liggen, Nederlands-Indië dat niet meer bestaat: onzekerheid leidt tot aannames.”
Voor de voorstelling die Dan maakt voor de Tong Tong Fair, neemt hij zijn eigen leven als rode draad. “De verhalen over Indië, stille kracht, een wereld naast de normale wereld, het Indische eten, de muziek… al die elementen verwerk ik in mijn trucs, waardoor illusies ontstaan die een verhaal vertellen. De grens tussen werkelijk- heid en illusie is heel transparant. Ik laat straks dingen zien en proeven die niet echt zijn. Ik beïnvloed iemand om de roti koekoes te pakken en niet de lemper.”

Een Indische mindhug

Het programma is voor iedereen bedoeld. Kleine kinderen zullen vooral de trucs leuk vinden, volwassenen juist het verhaal dat Dan vertelt, over Indisch zijn, met één been in het verleden en één been in het heden, met één been in Oost en één been in West.

Indo zijn is echt ánders, vindt Dan. “De bescheidenheid, de gereserveerdheid, de manier waarop eten en eten delen een rol speelt, is echt anders. Ik wil een voorstelling maken die leuk, intrigerend en herkenbaar is.”

Studio Tong Tong

1 juni 2019