JazzmasterMania

JazzmasterMania

“Dit soort muziek is al meer dan 50 jaar niet meer live te horen geweest”

Als het op tv over Indorock gaat, wordt vrijwel altijd het beroemde filmpje getoond dat The Tielman Brothers eind jaren vijftig in de televisiestudio maakten, met de mededeling dat déze Indorock het voorbeeld was voor musici zoals Jan Akkerman en Golden Earring. Dat klopt niet, vertelt Patrick Kerger. “Het was de sound van The Tielman Brothers uit 1965 die hen inspireerde.” Met zijn nieuwe band JazzmasterMania vraagt hij aandacht voor de unieke sound van ’65. “Ik hoop dat muziekhistorici dit gapende gat in de Nederlandse muziekgeschiedenis eindelijk eens een keer zullen gaan ontdekken.”

WAT KLOPT ER DAN NIET AAN DEZE MUZIEKGESCHIEDENIS?

“The Tielman Brothers speelden vooral in het buitenland en pas in 1965 weer in Nederland, in het Palais de Danse. Het was deze formatie uit 1965 die Jan Akkerman, The Golden Earring en anderen zo inspireerde. Het was inmiddels een totaal andere band geworden dan de oorspronkelijke, met een extra gitarist – Hans Bax – en een basgitaar in plaats van een contrabas. Die extra gitaar werd gebruikt om de arrangementen geavanceerder te maken. Hans Bax noemde het een 5-mans formatie.”

WAT KENMERKT DE SOUND VAN DEZE ‘1965-TIELMAN BROTHERS’?

“Het was eigenlijk meer een ‘gitaren-bigband’ dan een Indorock-groep; in 1965 speelden The Tielman Brothers zelfs veel jazz bigband- stukken op hun rock-’n-roll-manier. Als Indorock op zichzelf ooit al echt bestaan heeft, dan waren The Tielman Brothers in 1965 het nooit meer geëvenaarde hoogtepunt van die stijl. Eigenlijk vind ik de Tielmans in 1965 een Indorock ontstijgend genre op zichzelf, omdat geen enkele andere Indorock-groep arrangement-technisch en muzikaal gezien zo’n hoog niveau heeft bereikt, zeker in de instrumentale nummers.
Deze gitaren-bigband-muziek is helaas grotendeels vergeten omdat er geen goede, professionele liveopnames van zijn. Op oude tapes kun je, ondanks de slechte geluidskwali- teit, horen dat hun muziek van een nimmer geëvenaard niveau is. Dit soort muziek werd volgens mij nergens op de wereld gespeeld dan door The Tielman Brothers in 1965. Ook niet voor of na 1965. Iedereen die deze band in 1965 live heeft gezien, vertelt dat ze nooit meer zo’n goede band hebben gezien.”

Eigenlijk vind ik de Tielmans in 1965 een Indorock ontstijgend genre op zichzelf, omdat geen enkele andere Indorock-groep arrangement-technisch en muzikaal gezien zo’n hoog niveau heeft bereikt, zeker in de instrumentale nummers.

EN MET JE NIEUWE BAND JAZZMASTERMANIA WIL JE DAT LATEN HOREN…

“Ik luisterde al jarenlang gebiologeerd naar die slechte live opnames uit 1965 en liep al meer dan 25 jaar rond met het idee voor een band die zou spelen met de unieke drie-gitaren-spirit en muziekopvatting van The Tielman Brothers in 1965. Ten eerste leek het me geweldig leuk om te doen. Ten tweede wilde ik de mensen eraan herinneren hoe leuk en enorm goed hun muziek was. Tot mijn verbazing heeft – na al die jaren – nog steeds niemand dit gedaan. Ik heb eindelijk de geschikte mensen gevonden om de muziek te gaan spelen. Damien van Halving en Lode Simons zijn destijds bij de Bibit Rockers opgeleid door Indorock-coryfeeën als Harry Koster, Eddie Chatelin, Andy Tielman en Ben Poetiray. Ze spelen allebei, net als ik, op een Jazzmaster. Fred van Opzeland doet het slagwerk, Marc Doornweerd speelt jazz-bass. Marc en ik hebben door de jaren heen opgetreden met Andy en Reggy Tielman en Hans Bax, die alledrie in die geweldige 1965 groep speelden, en die ik daarover ook uitvoerig ondervraagd heb.”

PROBEER JE MET JAZZMASTERMANIA DE STIJL VAN 1965 EXACT TE KOPIËREN?

“Door de slechte opnames is de originele muziek helaas niet meer helemaal precies te reconstrueren, hoewel ik nog wel veel te weten ben gekomen door gesprekken die ik over de band heb gehad met Andy en Reggy Tielman en Hans Bax, die in 1965 in die geweldige Tielman-groep speelden. We proberen het niet helemaal een-op-een te kopiëren maar geven er een eigen twist aan omdat we het toch ook een beetje op onze eigen manier willen doen. Onze grootste drijfveren zijn ten eerste dat de muziek leuk en uitdagend is om te spelen, en ten tweede dat we deze geweldige muziek – die achteraf gezien zoveel mensen heeft aangespoord om ook muziek te gaan maken – uit de vergetelheid proberen te trekken. Dit soort muziek is al meer dan vijftig jaar niet meer live te horen geweest!”

WAAR VERWIJST DE BANDNAAM NAAR?

“Niet naar jazz – ook al speelden The Tielman Brothers in 1965 veel gearrangeerde instrumen- tale bigband jazzliedjes. De Jazzmaster-gitaar was in het begin van de jaren ’60 het duurste
topmodel van Fender. Het was onder Indo- muzikanten een statussymbool. Bovendien hielden veel Indo’s destijds van The Ventures, die ook Jazzmasters hadden. Omdat zo’n beetje alle succesvolle Indo-bands in die tijd op Jazzmasters speelden, is het dé gitaar geworden die de Indorock de karakteristieke sound gaf. Ook de gitaristen in The Tielman Brothers in 1965 hadden Fender Jazzmasters, daarom gebruiken wij die nu ook om zo’n sound te kunnen maken.
Zoals de naam van de gitaar aangeeft, was hij eigenlijk bedoeld voor jazzgitaristen, maar er waren ironisch genoeg nauwelijks jazzgitaristen die erop speelden. De gitaar wordt tegenwoordig, wereldwijd, vooral beschouwd als ‘surf-gitaar’, omdat voornamelijk gitaristen in het surf-genre er massaal gebruik van maken.”

WIL JE MET JAZZMASTERMANIA IETS DOORGEVEN? DAT MEER MENSEN DEZE MUZIEKSTIJL UIT 1965 OPPIKKEN?

“Ik hoop voornamelijk dat de mensen deze muziek eindelijk zullen ontdekken en ervan gaan genieten, ook al is de geluidskwaliteit van die oude opnames niet heel goed. Ook hoop ik dat muziekhistorici dit gapende gat in de Nederlandse muziekgeschiedenis eindelijk eens een keer zullen gaan ontdekken, en deze belangrijke muziek eindelijk de erkenning zullen geven die het verdient.

Ik ben wel benieuwd of andere musici deze muziek zullen gaan oppikken. Een van de redenen dat deze muziek niet meer op deze manier gespeeld wordt, is waarschijnlijk dat het niet zo makkelijk te spelen is, het is gewoon niet echt laagdrempelig.”

Dit interview verscheen in mei 2019 in De Sobat, magazine voor donateurs van Stichting Tong Tong.