Nieuw krontjongorkest: Abadi
Het grootste nieuws op het gebied van krontjong komt uit eigen land, waar na het stoppen van de formaties Rayuan Samudr’a (het ensemble van Rudi en Bea Matulessi) en het Indisch Muzikanten Collectief geen krontjongorkest meer actief was. Tot nu, want Marcel Titarsolej, Pim Fuchs en anderen hebben Abadi opgericht, een fonkelnieuw orkest met musici die eerder in Indisch Muzikanten Collectief (IMC) speelden. De Sobat (magazine voor donateurs van Stichting Tong Tong) vroeg Pim Fuchs naar het nieuwe orkest.
Abadi is volgens onze informatie nu het enige krontjongorkest in Nederland.
“Voor zover mij bekend, is Abadi inderdaad het enige krontjongensemble dat m.u.v. de fluit, in de originele instrumentenbezetting actief is in ons land.”
Bestaat Abadi omwille van het ‘muzikale plezier ‘ of omdat jullie het (ook) belangrijk vinden dat er krontjong gespeeld wordt? Anders gezegd: vanuit welke drijfveren is dit ensemble ontstaan?
“In het najaar van 2016 informeerde Henk Galestien, voormalig manager van het IMC, bij mij naar de mogelijkheid een krontjongorkest samen te stellen voor een eenmalig concert. Dit naar aanleiding van een verzoek van het verzorgingstehuis Rumah Kita om de muzikale invulling te verzorgen tijdens een educatieve middag voor zijn bewoners met ‘krontjong’ als thema. Ik heb vervolgens contact gezocht met meerdere leden van het voormalige Indisch Muzikanten Collectief, die allen direct bereid waren hier aan mee te werken. Ook heb ik Diana Monoarfa uitgenodigd aan te sluiten als zangeres vanwege haar bekendheid met het authentieke krontjong-repertoire en de wijze waarop zij dit vocaal ook weet te vertolken. Haar grote wens weer authentieke krontjong te kunnen vertolken in groepsverband werd hiermee ingevuld. Het ‘krontjong bloed’ kruipt waar het niet gaan.”
De eerste repetitie voelde als een warm muzikaal ‘thuiskomen’ en de verbondenheid met elkaar was zo voelbaar bij het spelen van de eerste tonen van ‘Air Laut‘. Tijdens het optreden bij Rumah Kita hebben we mensen tranen zien wegpinken, de blik van herkenning en heimwee gezien en na ons optreden de dankbare woorden gehoord. En tevens ook de vragen naar onze volgende concerten. Deze emoties en reacties hebben ons weer doen beseffen hoe waardevol de krontjongmuziek voor velen is met alles wat daar in het verlengde van ligt. We wilden het niet laten bij dit ene concert, maar krontjong in haar traditionele vorm blijven uitdragen, om haar levend te houden en door te geven naar volgende generaties.”
Jullie spelen onder meer krontjong asli, de oorspronkelijke krontjong. Kunt u aan de lezer uitleggen wat krontjong asli typeert? Het geluid, de instrumenten, het repertoire?
“Ik vind het lastig uit te leggen wat het inhoudelijk typeert zonder ook mijn persoonlijk gevoel te verwoorden. Want krontjong is meer dan een muzikale erfenis, meer dan de ‘Indische Blues’ en meer dan het geluid van de ‘cuk’ en de ‘cak’ (een ukulele-paar), cello (kedangan), uit of viool welke de basisinstrumenten vormen van de traditionele krontjong muziek. Misschien is het wel het ‘Indisch gevoel’ dat wordt losgeweekt of meer voelbaar wordt bij het horen van de krontjong klanken. Of het gevoel van heimwee dat wordt versterkt en de terugkeer naar het verleden met mooie, warme en liefdevolle herinneringen doet herleven. Voor een ander is het wellicht ook een confrontatie met pijnlijke herinneringen, met verdriet en oorlogstrauma’s.
Voor mij persoonlijk is krontjong de afspiegeling van wie wij Indo’s vanuit de oorsprong zijn. Het staat mede voor onze identiteit. Krontjong is mijn vader, mijn moeder en mijn jeugd, het refereert aan een bootreis waarop ik als 3-jarig jongetje op weg was naar een pension, een kamer van 4 x 4 waarin we aten, sliepen, ons wasten, leefden, met ‘Indische muziek’, Jim Reeves, aan foto’s in zwart-wit met kartelrandjes. Dit is wat krontjong bij mij naar boven brengt en mij keer op keer bewust maakt van mijn Indisch-zijn.”
Jullie spelen ook eigentijdse nummers, maar wel in asli stijl. Zijn dit eigen composities of ‘verkrontjongen’ jullie ook bekende composities, zoals Rayuan Samud’ra bijvoorbeeld ‘Het dorp’ verkrontjongde?
“Abadi staat voor ‘tijdloos’. Met deze gekozen naam willen we aangeven dat krontjong, met alle waarden die daar aan zijn toegekend, tijdloos is en het in elk tijdsbeeld past, het verleden, het heden en de toekomst. Dat ook om die reden het noodzakelijk is dat krontjong levend wordt gehouden en wordt doorgegeven. Abadi is – anders dan het IMC – niet op zoek naar nieuwe, moderne vormen van krontjong, maar koestert de traditionele vorm. Dit weerhoudt ons er echter niet van om eigen of op eigentijdse wijze liederen te vertolken, bijvoorbeeld in het Engels in plaats van in de traditionele taal. Maar dit altijd met de traditionele krontjongelementen als basis en met de intentie de sfeer van krontjong asli uit te blijven ademen. Een aantal titels uit het repertoire van Abadi: Sarinande, Air Laut, Jali jali, Bengawan Solo, Ariati, Kole kole, Lief Java, Mutiara, Rankaian melati, et cetera.”
Wie spelen in de band?
“Met uitzondering van zangeres Diana Monoarfa zijn alle zes leden van Abadi voormalige leden van het IMC. Marcel Titarsolej (muzikaal leider, elektrisch gitaar en zang), Guus Paat (ukulele, gitaar en Hawaiian gitaar en zang), Robert Schra (cello/kendangan), Arjen de Graaf (viool), Rico de Jeer (contrabas) en ikzelf, Pim Fuchs (akoestisch gitaar en zang).”
Dit artikel verscheen in De Sobat, 2017.