Tentoonstelling Roofkunst

Tentoonstelling Roofkunst – 10 verhalen in Mauritshuis

Van 14 september 2023 tot en met 7 januari 2024 organiseert het Mauritshuis de innovatieve tentoonstelling Roofkunst – 10 verhalen. Bezoekers worden meegenomen in verhalen rondom roofkunst uit drie periodes: koloniale roofkunst, de kunstroof door Franse revolutionairen in 1795 en door nazi’s geroofde kunst van Joodse eigenaren.

Het Mauritshuis maakt deze ambitieuze tentoonstelling in samenwerking met de Stiftung Humboldt Forum im Berliner Schloss, het Stadtmuseum Berlin, het Ethnologisches Museum en het Museum für Asiatische Kunst der Staatlichen Museen zu Berlin. Tien casestudies vertellen over het verleden en de toekomst van objecten uit de collecties van het Mauritshuis, drie Berlijnse musea (Ethnologisches Museum, Stadtmuseum, Gipsformerei) en het Musée des beaux-arts (Rennes, Frankrijk). Voorjaar 2024 opent de tentoonstelling in het Humboldt Forum in Berlijn.

De initiatiefnemer van Roofkunst – 10 verhalen is het Mauritshuis. Directeur Martine Gosselink had de wens om een tentoonstelling te maken over de relatie tussen het onderwerp roofkunst en het Mauritshuis, waarbij verschillende Europese instellingen zouden samenwerken om elkaars inzichten te vergelijken en van elkaar te leren.

Waar, wanneer

Mauritshuis, Den Haag
14 september 2023 t/m 7 januari 2024
Tickets via Mauritshuis

Panel op de Tong Tong Fair

Op zaterdag 2 september om 13.00 uur in Studio Tong Tong:

Tijdens het panelgesprek tussen Martine Gosselink (algemeen directeur Mauritshuis) en tentoonstellingsmakers Jongsma & O’Neill zal worden ingezoomd op de tentoonstelling Roofkunst-10 verhalen waarbij speciale aandacht uit zal gaan naar een kris uit Bali die halverwege de 19e eeuw is geroofd in het Koninkrijk Klungkung. Ook zullen de actualiteiten rondom roofkunst worden aangehaald en de directe link die het Mauritshuis heeft met onderwerp.

Daarnaast zullen gastcuratoren Jongsma & O’Neill meer vertellen over de technische aspecten van de tentoonstelling.

Door de inzet van virtual reality en video-installaties dagen ze de bezoeker uit na te denken over de toekomst van geroofde kunst.

Tijdens de presentatie en het panelgesprek krijg je alvast een preview in de tentoonstelling en het maakproces van de VR installaties (voertaal Engels).

Balinese kris
Indonesië (Bali)
Kris, ca. 1800-1850
Metaal, nikkel en hout, 48,5 x 9,5 x 4 cm
Berlijn, Staatliche Museen zu Berlin, Ethnologisches Museum, inv. IC 298a-b

Achtergrondinformatie bij de kris

“Gedragen door een hooggeplaatst iemand, veroverd in Kasoemba”: zo werd dit Balinese steekwapen in 1851 beschreven in het Ethnologisches museum in Berlijn. De kris behoorde tot een schenking van Claus Rodenburg, een Duitse verzamelaar die voor het Nederlandse koloniale bestuur had gewerkt op Sumatra en Java.

De verovering bij ‘Kasoemba’ (het dorp Kusamba) verwijst naar de Derde Bali-oorlog van 1849, die in Nederlandse bronnen vaak zacht wordt uitgedrukt als de ‘derde Bali-expeditie’. Deze militaire actie volgde op twee eerdere oorlogen in het noorden van Bali. Het conflict zou zijn aangewakkerd doordat Balinezen gestrande Nederlandse schepen hadden geplunderd. Nederland gebruikte die plundering als excuus om, met veel geweld, een poging te doen het hele eiland te onderwerpen aan het Nederlands regime.

Nadat het noorden van Bali was ingenomen, richtte het Nederlandse leger zich in deze ‘expeditie’ op het zuidelijk gelegen koninkrijk Klungkung. Vanaf de kust bij Padangbai passeerden de troepen het hindoeïstische tempelcomplex Goa Lawah, waar zij bij een veldslag honderden Balinese slachtoffers maakten.

In eerste instantie trokken de Balinezen zich terug, maar ze gaven zich niet zomaar gewonnen. Tijdens een nachtelijke hinderlaag in het dorp Kusamba wisten de Balinezen de Nederlandse generaal-majoor Michiels dodelijk te verwonden. Dit incident maakte een voorlopig eind aan de oorlog.

Uiteindelijk werd Klungkung, als laatst overgebleven koninkrijk van Bali, in 1908 alsnog met veel bloedvergieten ingelijfd bij de kolonie Nederlands-Indië.